strona 1/1

Muzeum Ziemi Puckiej

Położone nad brzegiem zatoki na wyniesieniu Puckiej Kępy stare rybackie miasteczko Puck z charakterystyczną sylwetką, piętrzącego się ponad dachami domów, gotyckiego kościoła oraz dobrze zachowanym do dziś średniowiecznym układem urbanistycznym, było miejcsem, które po wielokroć w swej przeszłości odgrywało znaczącą rolę w historii Polski.
Burzliwe dzieje miasta, a także ciekawą kulturę kaszubskiego ludu zamieszkującego tę ziemię, można dokładnie poznać odwiedzając Muzeum Ziemi Puckiej.
Instytucja ta w tym roku obchodzi 30 lat działalności. Powołana jako Stacja Wiedzy o Regionie w 1970 r., pierwszą swoją ekspozycję poświęconą kaszubskiej kulturze ludowej udostępniła zwiedzającym 23.06.1973r. w odrestaurowanym i zaadaptowanym na ten cel XVIII-wiecznym budynku parafialnego przytułku dla ubogich przy ul. Wałowej zwanym Szpitalikiem. W następnym roku utworzony został dział etnograficzny, a w 1976 dział historyczny, wówczas też podjęto intensywne badania nad przeszłością Ziemi Puckiej i miasta. Ich rezultatem jest m.in. archeologiczna rewelacja - odkrycie w dnie Zatoki Puckiej reliktów wczesnośredniowiecznego portu oraz wraków łodzi słowiańskich.
W tym też czasie na potrzeby rozwijającego się muzeum miasto przekazało kolejne obiekty: dom kowala i kuźnię przy ul. Bogusława oraz kamienicę mieszczańską przy pl. Wolności 28.

Ciekawe zbiory oraz organizowane wystawy, a także wyniki prowadzonych prac badawczych powodują, że Stacja Wiedzy o Regionie 23.06.1980r. otrzymuje status Muzeum Ziemi Puckiej.

W 1982 r. w związku z planami budowy elektrowni jądrowej nad Jez. Żarnowieckim, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku powierza MZP tworzenie skansenu we wsi Nadole. Zagroda Gburska zostaje udostępniona zwiedzającym 23.06.1987r.

DZIAŁ ETNOGRAFICZNY
Dział etnograficzny Muzeum Ziemi Puckiej mieści się w zespole zabytkowych budynków przy zbiegu ulic Wałowej i Bogusława. Tworzą go: XVIII-wieczny Szpitalik, dom kowala i kuźnia. Wykonany w konstrukcji ryglowej, niewielki o proporcjonalnej budowie budynek szpitalika-przytułku jest jednym z najstarszych i najciekawszych obiektów budownictwa na terenie miasta. We wnętrzu zachowany został tradycyjny układ pomieszczeń, któremu podporządkowana jest ekspozycja.

Urządzone tu wystawy dotyczą życia i pracy średniej warstwy mieszkańców miasta na przełomie XIX i XX wieku. Warstwa ta swą egzystencję opierała głównie o takie zajęcia jak rybołówstwo, rolnictwo, rzemiosło i drobną wytwórczość.

Obok wnętrz mieszkalnych bogato wyposażonych w tradycyjne sprzęty domowe, zobaczyć tu można: rybacką sieciarnię, warsztat krawiecki, szewski, i tkacki, a także zrekonstruowaną i doskonale zaopatrzoną w różnego rodzaju narzędzia kowalską kuźnię.
Ekspozycję stałą uzupełnia wystawa czasowa pt. "Starość, boleźń, chromota" tematycznie związana z charakterem obiektu, w którym się znajduje, wprowadza atmosferę dawnego przytułku dla ubogich oraz zaznajamia z metodami leczniczymi w dawnych wiekach.

Życie wiejskiej rodziny kaszubskiej prześledzić można w Zagrodzie Gburskiej w Nadolu nad Jeziorem Żarnowieckim. W jej obrębie znajduje się budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze takie jak: obora, stodoła, a także towarzyszące jak piec chlebowy, wozownia, studnia, piwnica, kierat.

DZIAŁ HISTORYCZNO-ARCHEOLOGICZNY
Dział historyczno-archeologiczny Muzeum Ziemi Puckiej mieści się w odrestaurowanej w latach 80-tych kamienicy zlokalizowanej w północnej pierzei puckiego rynku.

Wystawa archeologiczna umieszczona w piwnicach kamienicy mieszczańskiej ukazuje najstarsze, bo sięgające epoki kamienia (7000-1700 l. p.n.e.) dzieje osadnictwa na Ziemi Puckiej. Można zobaczyć tu m.in. najstarsze narzędzia krzemienne, naczynia, popielnice twarzowe i domkowe do przechowywania prochów zmarłych, a także ozdoby (bursztynowa kolia, paciorki szklane i bursztynowe, fibule itp.). Do interesujących zabytków należy niewątpliwie brązowy skarb z Władysławowa, w skład którego wchodzą naramienniki, bransolety, sztylet. Odkryta w trakcie badań prowadzonych na reliktach portu w Zatoce Puckiej wczesnośredniowieczna dłubanka należy do najcenniejszych eksponatów prezentowanych w muzeum.

Ekspozycję historyczną na piętrze kamienicy otwiera wystawa poświęcona dziejom średniowiecznego Pucka. Jest to okres, kiedy zwierzchnictwo nad osadą dzierżą początkowo książęta gdańscy, a następnie bracia Zakonu Krzyżackiego. Dalej prześledzić możemy historyczną rolę miasta w morskiej polityce władców polskich na przestrzeni wieków. Kolejna prezentacja obejmuje okres niewoli pruskiej na Ziemi Puckiej. Dalsza część wystawy przedstawia Akt Zaślubin Polski z Morzem, a także losy międzywojennego Pucka. Całość zamykają dramatyczne wydarzenia II wojny światowej. Ekspozycję stałą dopełniają zrekonstruowane wnętrza mieszczańskie z II poł. XIX w.
Parter kamienicy przeznaczony jest na wystawy czasowe.

BADANIA ARCHEOLOGICZNE W ZATOCE PUCKIEJ W LATACH 1978-85
Do sensacyjnego odkrycia archeologicznego w dnie Zatoki Puckiej doszło latem 1977 roku. To właśnie wówczas, podczas rekonesansu podwodnego w akwenie przyległym do Pucka na wysokości Puckich Zakładów Mechanicznych w odległości ok. 120 m. od brzegu, płetwonurkowie natrafili na relikty konstrukcji drewnianych i kamienno-ziemnych, a także trzy wraki łodzi klepkowych oraz duże skupiska wczesnośredniowiecznej ceramiki. Obszar stanowiska oszacowano wstępnie na 12 ha. Prowadzone od 1978 do 1985 roku przez Muzeum Ziemi Puckiej badania potwierdziły istnienie tu wczesnośredniowiecznych struktur o charakterze portowym. W wyniku prowadzonych prac zlokalizowano i częściowo zinwentaryzowano dwa ciągi drewnianych i kamienno-ziemnych umocnień brzegowych, jeden o długości ok. 150 m. i szerokości 25 m., drugi składający się z ramion o długości 68 m., 55 m., 42 m. i o szerokości 10 m.

Odnalezienie podczas prac wraki łodzi klepkowych, z których najstarsza datowana jest na 550 + _ 90 lat, a następnie na +_ 950 i 1245 +_ 15 lat, oraz dłubanka określana na +_ 760 r. stały się prawdziwą sensacją w basenie Morza Bałtyckiego.
Towarzyszące stanowisku skupiska ceramiki datowanej na okres wczesnego i późnego średniowiecza (IX -XIV w.), a także bogaty materiał kostny sugerują, że istniejący port posiadał dobrze rozwinięte zaplecze osadnicze. Od 1990 r. badania na stanowisku w Zatoce Puckiej prowadzi Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku.

WYSTAWY STAŁE

Pl. Wolności 28:
- "Pradzieje Ziemi Puckiej"
- "Dzieje miasta Pucka"
- "Wnętrza domu mieszczańskiego"

ul. Wałowa 11:
Życie i praca rzemieślników i wytwórców w dawnym Pucku:

* Mieszkanie
* Warsztat krawiecki
* Warsztat szewski
* Warsztat tkacki
* Warsztat rogarski
* Sieciarnia
* Kuźnia
- "Starość, boleźń, chromota"

Skansen w Nadolu: - Zagroda Gburska

* Mieszkanie
* Obejście gospodarskie
* Warsztat stolarski

Przewodnictwo po ekspozycji stałej na życzenie, w grupach do 30 osób.

Tematy lekcji muzealnych:

1. Świeca - zwyczaje, obrzędy i tradycje.

2. Kaszuby - historia, kultura i język 150 lat piśmiennictwa kaszubskiego.

3. Szpitalnictwo i medycyna w dawnej Polsce.

4. Życie i działalność bł. Ks. Wł. Miegonia na tle historii Marynarki Wojennej II RP.

5. Zaślubiny Polski z Morzem.

6. Zakon Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego na Ziemi Puckiej.

7. Rola portu puckiego na przestrzeni dziejów.

8. Archeologia o wczesnośredniowiecznym porcie w Zatoce Puckiej.

9. Tajemnice ziemi wydarte - archeologia doświadcznalna.

10. Jak powstają naczynia - archeologia doświadczalna.

11. Tradycyjne obróbki lnu.

Lekcje muzealne (również poza terenem Muzeum) dla grup do 30 osób prosimy zamawiać na 7 dni przed terminem.


MUZEUM ZIEMI PUCKIEJ
Plac Wolności 28, 84-100 Puck
tel. (0-58) 673-22-29, fax 673-29-96
e-mail: muzeum@zabytki.pl

Więcej informacji i godziny otwarcia Muzeum:

Regulamin zwiedzania Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy (Szpitalik i Kamienica)