strona 1/1
Wielkanoc Kaszubska


Wielkanoc, Zmartwychwstanie Pańskie - najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.

Tradycyjna kaszubska „Jastra”, czyli Wielkanoc, to przede wszystkim pisanki - pomalowane na jeden kolor jaja-brązowe, zielone, granatowe, bordowe. Barwiono je cebulą, źdźbłami oziminy, burakami ćwikłowymi, jagodami, pokrzywą, kwiatami kaczeńców. Poza Kaszubami, w innych rejonach Polski, zabarwione jaja były potem zdobione na przeróżne sposoby. „Jastra” to także palmy. Na Kaszubach były to zwykłe gałązki wierzby z baziami.

Wnosiło się je do domu dopiero po poświęceniu. Palma zajmowała zaszczytne miejsce w domu, najczęściej zatykano ją za święty obraz, bo Kaszubi znani są ze swojej pobożności. Poświęcona palma miała wielką moc a popiół po spaleniu miał być lekarstwem. Palmę wrzucano też w fundamenty domu na szczęście. Kaszubi nie mieli święconek, ten zwyczaj przejęli dopiero kilkadziesiąt lat temu.

Po 40 dniach postu urządzano pogrzeb żuru i śledzia. Rybę zatykano na gałązkę, do gara zresztą żuru, wrzucano wszelkie śmieci i to wszystko wyrzucano. Głównym daniem w świąteczną niedzielę, była prażnica, czyli jajecznica na boczku. Smażono ją na bardzo dużej patelni, którą stawiano na stół i każdy nakładał sobie porcję.
Na kaszubskim stole można też było spotkać gotowaną i wędzoną szynkę, zylc (galaretka z posiekanego mięsa), wątrobiankę, krwawo (salceson). Z ciast przede wszystkim babkę i młodzewe (placek drożdżowy). Inne ciasta – sernik, makowiec, mazurki - na biedne niegdyś Kaszuby przyszły stosunkowo niedawno.

W Poniedziałek Wielkanocny, Kaszubi generalnie nie lali wody. Zamiast tego były rózgi które najczęściej dostawały młode bialki (dziewczyny, kobiety). Chłopcy zbierali się przed domem, gdy jeszcze spały i podstępnie zakradali się do izby. Takie „chłostanie” młodziutkimi witkami było przekazywaniem osobie sił witalnych przyrody. W poniedziałek również do dzieci przychodził zając z prezentami. W tym celu w niedzielę trzeba było przygotować dla niego gniazdo. Umieszczano je zazwyczaj w ogrodzie pod drzewem, w stodole lub w sieni.




Ciekawostki